ÇED Raporu Nedir? Neden Gereklidir?

ÇED Raporu Nedir? Neden Gereklidir?
Çevresel Etki Değerlendirmesi veya bilinen kısa ismi ile ÇED, doğada gerçekleştirilecek olan bir işletme projesinin ya da etkinliğinin, çevrede ne gibi etkiler meydana getireceğini öngörme aşaması olarak bilinmektedir. Dolayısı ile atık meydana getirecek ya da gerçekleştireceği uygulamalar ile doğa üzerinde etki oluşturabilecek bütün hizmetlerin değerlendirmesi ÇED ile yapılmaktadır.

Yeni kurulacak olan işletmelerin doğada gerçekleştirecekleri çalışma ya da fabrika bacasından çevreye salacağı duman veya üretim neticesi meydana gelecek atıkların doğaya ve bütün doğal alanlarda oluşturabileceği olumsuz etkileri belirleme evresi ÇED yani Çevresel Etki Değerlendirmesi olarak adlandırılmaktadır.

Kaynak: Narterlaw Enerji Hukuku Sayfası.

Çevresel değerlendirme yalnızca işletme etkinliklerinin meydana getireceği olumsuzlukları değil, bu durumlara engel olma ya da alternatif bulma seçeneklerini da kapsayan geniş çaplı bir çalışma gerçekleştirilir. Özel sektörün girişimlerinin nasıl bir etki oluşturacağı hususunda uzman kişilerin gerçekleştireceği etki değerlendirmesi bu sebepten dolayı mühimdir. Tabi ki de madencilik ya da sanayi gibi teşebbüslerin ülke kalkınmasına ve ekonomisine yararı tartışılmazdır ancak diğer bir taraftan insan eylemleri ile doğaya zarar verilmesi de uzun vadede, işletmenin sahibi de dahil olmak üzere tüm canlıların yaşam kalitesinin düşmesine neden olacaktır.

İşte bu sebeplerden dolayı yeni başlatılacak olan bir projenin önce çevresel etki değerlendirmesi yapılır. Ortaya çıkan seçenekler ve neticelerin değerlendirmesi yapılarak tedbirler alınır ve bu sayede doğa ve canlılar korunmuş olunur. Bu süreçler resmi kanallar tarafından gerçekleştirilmekte ve tamamlanmaktadır.

ÇED Raporu Kimler İçin Gereklidir?

Bir etkinlik kolunun çıktı üretirken meydana getirdiği yan etkilerinin değerlendirmesinin yapılması, doğanın zarar görme olasılığını belirtmektedir. Bilimsel bir şekilde değerlendirme yapılır ve nasıl hareket edilirse olumsuzluklar sonucunda görülecek zarara engel olunacağı hakkında fikir sunulur. Bazı iş sektörlerinde ÇED raporunun yapılmasına gerek duyulmazken aşağıda sıralanan sektörlerde ÇED raporuna ihtiyaç duyulmaktadır:

  • Nükleer Yakıt Tesisi
  • Rafineri
  • Metal Endüstri Tesisi
  • Termik Güç Santrali
  • Havaalanları
  • Kimyasal Süreçlerle Gerçekleştirilen Kaplama Etkinlikleri
  • Asbest Çalışmaları
  • Şehirler Arası Yollar
  • Tersaneler
  • Limanlar
  • Parlayıcı ve Patlayıcı Madde Üretimi Yapan Tesisler
  • Endüstriyel Üretimde Bulunan Kimya Tesisleri

Bu iş kollarının tamamında Çevresel Etki Değerlendirmesinin yapılması gerekmektedir. Ortaya çıkacak veriler sonucunda hazırlanacak olan ÇED raporu bağlayıcı niteliğe sahiptir. ÇED raporu hazırlanana kadar işletmenin tümüyle faaliyete geçmesi ve vermesi beklenen hizmeti gerçekleştirmesinin imkanı yoktur. Bu hususta Bakanlığın çok ciddi cezai müeyyideleri mevcuttur.