Kategori: Yurt

KEMAL ONUR ATALAY

Aksaray’ın Güzelyurt ilçesindeki pazarcı, “Geçenlerde bir vatandaş hesap sordu, ‘45 lira’ dedim aldı, attı. ‘Ablam 65 -70 liraya patlıcan almadık mı? 65 liraya biberin kilosunu almadık mı? Şeker 2-3 liraydı kilosu, bugün ne kadar?’ dedim. ‘Alışveriş merkezlerine gidiyorsunuz söz hakkınız var mı, petrolde konuşma hakkınız var mı?’ dedim. Hiçbirimizin yok. Bizi bu hale getirdiler, sisteme bak, dedim” diye konuştu.

CHP Aksaray İl Başkanı Ali Abbas Ertürk, Güzelyurt İlçe Başkanı Muzaffer Uğur ve il ve ilçe yöneticileriyle Güzelyurt’ta esnafı ziyaret etti. Ertürk’ün dinlediği bir pazarcı şunları söyledi:

“4 tane kredi çektim, kredim var. Evraklar arabanın içinde gösterebilirim. Çin’de mi doğdum geldim? Bu iktidar geldi bu duruma düştük işte. Hani nerede o insanlar? Çıksınlar da gelsinler bakalım. Herkes yakasından tutar. Herkes zor durumda. Kendi çocuğum dahil, ‘gel kuzum şöyle yapalım, böyle yapalım’ dediğimde ‘baba bugüne kadar 20 senedir 25 senedir ne yaptın’ diyor. Çocuğuma cevap veremedim. ‘Ben gelsem bir işe katılsam ben de yapamam kendini kurtaramadın ki beni kurtarsan’ dedi. Allah hakkımızda hayırlısını versin. İnşallah bu sistem değişir, benim düşüncem yıkılsın bir an evvel, bana kalsa. Şimdi yıkılsın şimdi gitsinler ne bu ya.

Tüccara varıyorum şunu, 10 liraya alıyorum bir daha gidiyorum 15 lira, bir daha gidiyorum 20 lira. Geçen toptancıyla biraz tartıştık. ‘Abi başka yerden al’ dedi. Adama da bir şey diyemiyorum. Fiyat değişiyor ben ne yapayım. Müşteri de geliyor tabi biz müşterinin ağzındayız, ‘Hava cıva satıyorsunuz her hafta kafanıza göre zam yapıyorsunuz ne bu böyle’ diyorlar. İnanın ölüyoruz ya. Geçenlerde bir vatandaş hesap sordu, ‘45 lira’ dedim aldı, attı. ‘Ablam 65 -70 liraya patlıcan almadık mı? 65 liraya biberin kilosunu almadık mı? Şeker 2-3 liraydı kilosu, bugün ne kadar?’ dedim. ‘Alışveriş merkezlerine gidiyorsunuz söz hakkınız var mı, petrolde konuşma hakkınız var mı?’ dedim. Hiçbirimizin yok. Bizi bu hale getirdiler, sisteme bak dedim. Bir de gelip burada konuşuyorsunuz. Yine en hayırlısı en iyisi biziz paralı, parasız sizlerin işinizi yapıyoruz işleriniz görülüyor biz yukarı çıktığımız zaman bizden üst kademe toptancılara gittiğimiz zaman ‘Abi kusura bakma para bir yana mal bir yana’ deyip işi bitiriyorlar. Ticaret bu kadar zorlaştı.”

CHP İl Başkanı Ali Abbas Ertürk ise şu ifadeleri kullandı:

“Durum bu işte, Güzelyurt pazarını gezdik fiyatlar can yakıyor alıcı şikayetçi, satıcı şikayetçi. Ben vatandaşlarımıza özellikle şunu söylüyorum bu zamların sebepleri emeğiyle evlerini geçindiren bu esnaflarımız değil sorumluyu başka yerde arayın bu vatandaşlarımız size hizmet eden işte söylüyor abim, ‘4 tane kredi çektim ayakta kalmak için 4 tane kredi petrole yanaşmaya korkuyoruz arabamızın deposunu doldurmak için’ diyor. Evet mazotun 30 lirayı bulduğu bir yerde her şeyin fiyatı üçe beşe katlar. Petrolün mazotun zammını da Güzelyurt pazarındaki esnaflar belirlemiyor. Tepedeki belirliyor, tepkiniz öfkenizi oraya yönlendirin.”

MEHMET REBİİ ÖZDEMİR

Altınbaş Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Şevket Özkaya, “Bazı insanlar diyor ki ‘aşı vuruluyoruz neden hastalanıyoruz’. Aşı sizi hastalığa yakalanmaktan korumayacak. Ama aşı olan kişilerde ölüm ve ağır hasta sayısı az olacak. Aşı emniyet kemeri gibidir. Kaza yapmanızı önlemez. Ama kaza yaptığınız hayatta kalmanızı sağlayacaktır” dedi.

Samsun’da, Altınbaş Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Şevket Özkaya, Covid-19 vakalarındaki artışı değerlendirdi. Özkaya, şunları söyledi:

“Samsun’da neredeyse aylar sonra, bini geçen vaka sayıları ile karşılaşıyoruz. Bu kadar vaka sayılarının artmasına rağmen; hala ağır hasta sayısında, ölen hasta sayısında geçen yıl yasakların olduğu dönemde ve hasta sayısının az olduğu döneme göre, ciddi azalmış durumda.

Bu ne demek? Vaka sayıları çok fazla artıyor ve artacak gibi de görünüyor. Ama ağır hasta gelmiyor. Kötü hasta gelmiyor. Covid’e bağlı yoğun bakım yatışı ve ölümler geçen yıla göre ve önceki dalgalara göre oranlar çok çok az durumda. Aşıların hala koruyucu etkisi olduğunu görüyoruz. 

“YENİ OMİCRON VARYANTI ÇOK HIZLI BULAŞIYOR”

Bu yeni Omicron varyantının çok hızlı yayıldığını biliyoruz. Gerçekten bu Omicron varyantı, yeni varyant önceki akrabalarına göre, çok hızlı bulaşıyor. Önceden bulaşma hızı az iken, şimdi en ufak bir temasla ve en ufak bir toplumda birden yayılıyor. Ama aşıların koruyucu etkisi nedeniyle; ağır hasta ve kritik hasta sayımız, çok çok az. Mevcut aşıların, yeni varyanta da etkili olduğunu görüyoruz.

Bu böyle mi gidecek? Bunu yaşayıp göreceğiz. Önümüzdeki günlerde özellikle seyahatlerin, tatillerin bitmesi nedeniyle yeni oluşan virüs etkileşimleri nedeniyle, yeni mutasyonlar olabilir. Aşıların etkisinin olup olmayacağını önümüzdeki günlerde göreceğiz. Vakaların binlerce olmasına rağmen kötü hasta kritik hasta sayısı çok az. Bu aşının koruduğunu gösteriyor.

Bazı insanlar diyor ki ‘aşı vuruluyoruz neden hastalanıyoruz’. Aşı sizi hastalığa yakalanmaktan korumayacak. Mutlaka virüs herkese bulaşacak. Mutlaka virüs, hemen hemen herkese yerleşecek. Ama aşı olan kişilerde ölüm ve ağır hasta sayısı az olacak. Aşı sizi hastalığa yakalanmak korumayacak. Ama hastalığa yakalandığımızda ağır hastalık ya da ölümü engelleyecek. Bunu şuna benzetiyoruz biz. Aşı emniyet kemeri gibidir. Kaza yapmanızı önlemez. Ama kaza yaptığınız hayatta kalmanızı sağlayacaktır.

“SAĞLIK SİSTEMİ KİTLENMEDİĞİ SÜRECE KAPANMALAR OLMAZ”

Geçen yıl yasakların olduğu dönemdeki döneme göre, gerçekten vaka sayımız çok fazla. Ama herkes sorumlulukla aşılarını tamamladığı için, ağır ve kritik hasta sayısı, daha doğrusu hastaneye başvuran, hastanede yatan hasta sayısı, az olduğu için Covid hastaları sağlık sistemini engellemediği için, yasakların ve kapanmaların gelmesini beklemiyoruz. Ancak ağır hasta ve kritik hasta gelirse ve kronik hastalığı olup da aşılarını tamamlamayan insanların ağırlaşması nedeniyle hastanelerde yatışlar artarsa, belki o zaman yasaklar ve kapanmalar gelebilir.

Ama vaka sayısı kaç olursa olsun, ne kadar artarsa artsın, ağır hastası olmadığı sürece hastaneye başvurular olmadığı sürece ve sağlık sistemini Covid hastaları kilitlemediği sürece kapanma beklemiyoruz.”

Elazığ 2. El Oto Galericiler Site Başkanı Ercan Yılmaz, “Hükümet ne yapıyor ÖTV indirimlerinden bahsediyor, arabalar için ÖTV indirimi söz konusu olacak bunlar güzel şeyler. Belki ikinci el araçlara ve sıfır araçlara ÖTV indirimi uygulanır vs. bunlar fiyatı geri getirir. Ben fiyatı geri getireceğine inanmıyorum. Yeterli araç üretimi yapılmadıktan sonra siz ÖTV indirimi yapsanız ne olacak ki araç üretilmiyor” dedi.

Elazığ 2. El Oto Galericiler Site Başkanı Ercan Yılmaz, sektörde yaşanan sıkıntıları anlattı. 2. el otomobillerdeki fahiş fiyat artışlarına merdiven altı, vergisiz ve ruhsatsız iş yapanların neden olduğunu belirten Yılmaz, bu konuda denetim yapılması gerektiğini dile getirdi. Çip krizi nedeni ile sıfır araç üretiminde azalma olmasıyla 2. el otomobile ilginin arttığına dikkat çeken Yılmaz, döviz kurlarındaki artış nedeniyle de Türkiye’de araçların Avrupa’nın iki misli fiyata satıldığını ifade etti. Yılmaz, şunları söyledi:

“Bunun yanında Ukrayna savaş olayı da bunu tetikledi. Ukrayna’da bu araç kabloları imal eden bir fabrikayı vurdular, şu anda yeterli derecede kablo imalatı da yok. Şimdi komplike bir ekonomide 1-2 taşı çıkartırsanız kubbeyi yıkarsınız, kubbe yıkılmadı ama yıkılma noktasındayız bu anda. Bunlara çok acil tedbirlerin alınması lazım otomotivde eğer fiyatların geri gelmesi isteniyorsa böyle pansuman tedbirlerle fiyat düşüremezsiniz. Şimdi ülkemizdeki durum biraz daha farklı biliyorsunuz dolar Euro bizde artış gösterdi. Bugün mesela Almanya’da 30 bin Euro’ya satılan bir araç düşünün 30 bin çarpı 2 bin deseniz bizde 60 bine gelir 2 katı yani 1 araba yerine 2 araba alabiliyorsunuz. Orda araba 300 milyar diyelim bizim burada o arabanın satış bedeli 600- 700 bin oluyor. Vergiler vs. koyduğumuz zaman 750 bini buluyor, bir araba yerine 2 buçuk araba almış oluyorsunuz. Bu da dövizdeki artışın araç sektörüne yansıması oluyor. Bu fiyatlar balon fiyat bu fiyatlar daha sonradan sönecek diyenler var ben buna çok inanmıyorum. Çünkü balon olması için bir işin şişirilmiş olması lazım ama şişirilmiş hiçbir şeyden bahsetmedim fark ettiyseniz, her şey reel çok gerçek şeyler, bunu herkes de biliyor.

“ÖTV’Yİ İNDİRSENİZ NE OLACAK, ARAÇ ÜRETİLMİYOR”

Bu son 15- 20 gün içerisinde fiyatlarda bir duraksama oldu mu evet oldu. Yani Kurban Bayramı öncesi 15 günlük zaman zarfında duraksama oldu sebebi de şu dövizin tekrar geri geleceği anlamında spekülatif bazı haberler yayılmaya başladı. Bunlar gerek bizim Ekonomi Bakanlığı gerek çevresinin eksik izahları diyelim, insanları beklentiye koydu. Ticaretin en kötü yanı insanları beklentiye bırakırsanız, beklenti çok kötüdür, yapacağı yerde yıkar. Bazen bizim de bir yıkım yaşamamızın sebebi ticari hareketlerin zirve yapacağı bir dönem içerisindeyiz ay itibariyle. Fakat maalesef durağan bir gidişat var. Sebebi de döviz geri geleceği olayı, kimse ticari anlamda bir emtia almamaya başladı. İşte hükümet ne yapıyor, ÖTV indirimlerinden bahsediyor, arabalar için ÖTV indirimi söz konusu olacak, bunlar güzel şeyler belki 2. el araçlara ve sıfır araçlara ÖTV indirimi uygulanır vs. bunlar fiyatı geri getirir, ben fiyatın geri geleceğine inanmıyorum. Şöyle inanmıyorum yeterli araç üretimi yapılmadıktan sonra siz ÖTV indirimi yapsanız ne olacak ki araç üretilmiyor. 100 tane araç istemiş diyelim Elazığ’da bir bayi, gelen araç sayısı 20 adet. 80 tane bir sonraki aya kalmış olacak. Yeterli sayıda araç üretimi olsa bir anlam kazanacağına inanıyorum, ama şu an inanmıyorum. Sektörün en büyük sıkıntısı sıfır araç üretilmemesi dolayısıyla fiyatları tetikliyor.

“ESKİ YERİMİZDE AYNI İŞİ FARKLI TABELALARLA YAPIYORLAR”

Bizlerle ilgili en büyük bir başka sıkıntı bu işi hak etmeyen insanlardır. Bakın biz kendimize ait 40-45 yıllık iş yerimizi, bizim gibi bir sürü firma kapattık buraya geldik.  2015 yılı itibariyle ben bu iş yerlerini kapattıktan sonra kendi kapattığım iş yeri bir başka firma tarafından şu anda tekrardan oto alım satımı yapılan, ama tabelası oto alım satım olmayan bir iş yeri oldu. Oto yıkama veya işte oto emlak her neyse tabelası öyle ama reel anlamda oto alım satım ticareti yapıyor. Bunların denetiminin olması lazım. Ben terk ettiğim yerde bir başka firma gelip bunu yaparsa ve bunun denetimi noktasında söylediğimiz halde denetimi sağlanmazsa, ben de bizi buraya taşıyan iradeye karşı küserim. Küserim çünkü siz bizi buraya getirdiniz ama bizi sahiplenmiyorsunuz. Bu sahiplenmeyişinizin sebebini bir gün bir şekilde size izah etmek zorunda kalırım yani. İzah ettiğim halde anlamıyorsunuz e vallahi o zaman her şey gelir önümüze. Biz de önümüze geldiği zaman neye evet diyeceğimize neye hayır diyeceğimize karar veririz yani.”

“OTOMOTİVDE PİYASAYI BELİRLEYEN ALTINLA DOLAR”

Elazığ’da galericilik yapan Muharrem Sarıkaya da sıfır araç olmaması ve sanayide sıfır araç parçaların çok pahalı olması nedeniyle 2. el araca bir yönelim olduğunu söyledi. Sarıkaya sıfır araçların fiyatlarının yüksekliği ve vergi oranlarındaki farkların da 2. el araçları cazip hale getirdiğini ifade ederek şunları söyledi:

“Bayrama kadar piyasa çok iyiydi. Bayramdan sonra biraz düşüş oldu. Altın, dolar bir çıkıp, bir iniyor. Bu da millet altına yöneliyor. Altından sonra arabaya dönüyor. Piyasa bundan dolayı allak bullak. Piyasayı dengeleyen altında dolar olmuş. Şu anda sektörde denetimsizlik çok fazla, önüne gelen galericilik yapıyor, araba alıp satıyor. Galericilik bir noktada kendi sektörünün bitirdi. Bu da denetim olmadığı için. Herkes fiyatları kendi belirliyor. Arabayla dışarıdaki arabayı kıyasladığınız zaman, galerideki fiyat daha düşüktür. Dışarıdaki fiyat daha yüksektir. Eskiden insanlar daha çok altın ve dolara yönelmişti, şu anda araba alıp, altından dolardan daha fazla değerleniyor. Bundan dolayı da piyasa günden güne yükseliyor. Yatırım amaçlı alıyorlar, alıp binmek için değil. Adam kapısının önüne koyup bekliyor, 3- 5 ay ondan sonra fiyatlar yükselince tutup satıyor. Bu da hem galericiyi etkiliyor hem vatandaşı etkiliyor. O nedenle sıkıntılı bir durumdayız.

“SANAYİDE İŞ YAPACAK USTA YOK”

Piyasa durgun vaziyette sanayiye gidiyorsun bir parça alıyorsun, sanayiye eski arabalarını götürüyorsun bir parça alıyorsun. Parçayı 50 liraya alıyorsun 100 lira veriyorsun ki usta taksın. Ama usta söktüğü parçayı kendisi bile takamıyor. Usta bile kalmamış. O yüzden kendi arabalarımızı bile biz burada kendimizi onarmaya çalışıyoruz. Araba piyasası iyi ama sanayiye düşen araba olduğu zaman kimseye yanaşmak istemiyor, almak da istemiyor. Herkes diyor gideyim sıfır alayım, sıfır araba da yok. Olmayınca modelli arabalar kendi başına uçtular. 200 liralık 300 liralık araba şu anda 700 bin lira olmuş. O nedenle sıkıntı çok. Araba sektöründeki sıkıntı hiçbir yerde yok. Sanayisi ile olsun ustasıyla olsun. Berberidir bakkalıdır, hepsi şu an araba. 5 liraya aldığı arayı 3 gün sonra satıyor 10 liraya, araba yok çünkü.”