Kategori: Magazin

Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç Dr. Yavuz Selim Yıldırım konu hakkında şu bilgileri verdi:

Havaların soğumasıyla birlikte üst solunum yolu enfeksiyonu sıklığı arttı, bunun sebebi sık bulaşan viral üst solunum yolu hastalıkları kolay bulaşıyor ve yayılıyor. Kış mevsiminde daha fazla görülüyor. Çünkü ısı değişiklikleri bu mevsimde daha fazla, insanlar kapalı alanlarda daha fazla vakit geçiriyor ve böylece toplu alanlarda kişilere çok çabuk bulaşıyor, okullar, metrolar, alışveriş merkezleri, toplu taşıma araçları ve çalışma ortamlarında kişiden kişiye geçerek hızla yayılabiliyor.

Öksürük, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, hapşırık, halsizlik, yorgunluk, eklem ağrısı, terleme, ağız kuruluğu, geniz akıntısı, yutma zorluğu, göz yaşarması ve sulanması gibi birçok semptomla kendini gösterir.

Nasıl bulaşır?

Hastalığı genellikle çocuklar okuldan alarak eve yani aileye getirir ve bulaştırır.Sonrasında anne veya baba bu hastalığı iş yerine götürerek çalışma arkadaşlarına bulaştırır, kardeşler başka okullara götürerek sınıf arkadaşlarına bulaştırır. Veya toplu taşıma araçları, Avm gibi…yerlerde kazanılan üç solunum yolu enfeksiyonları aile fertlerine bulaştırılarak hızla yayılır.

Üst solunum yolu enfeksiyonlarından En fazla çocuklar etkilenir sonrasında yaşlılar etkiler.

Üst solunum yolu enfeksiyonunda İlk yapılması gereken müdahale burun tıkanıklığını açmaktır.Burun tıkanıklığı açılmadığı zaman ağızdan nefes almaya bağlı boğaz ağrısı, ağız kuruluğu ve boğaz enfeksiyonları sıklığı artar, yine burun tıkanıklığına bağlı kulaklarda dolgunluk basınç artışı ve tıkanma ortaya çıkarak kulak enfeksiyonları sıklığı özellikle çocuklarda daha fazla miktarda karşımıza çıkar.

Yine burun tıkanıklığı sonucu burundan geriye akan akıntılar, öksürük yaparak hastalığın yayılmasına neden olur. Burun tıkanıklığı boğaz ağrısı göz yaşarması, yüksek ateş yaygın kas eklem ağrısı yaparsa grip olarak adlandırılırken, burun tıkanıklığı boğaz ağrısı geniz akıntısı hafif öksürük yaparsa soğuk algınlığı olarak adlandırılır.

Erişkinlerde ve çocuklarda korunmak için genel hijyen kurallarına uyumak, hasta kişilerden uzak durmak, öksürük ve hapşırık esnasında ağız ve burnun kapatılması genel önlemlerdir, herkes uymalıdır.

Bol sıvı almak virüslerin atılımını kolaylaştıracağı için tavsiye edilir. Ada çayı, ıhlamur,  bal gibi doğal maddeler iyileşmeyi hızlandırır. Antioksidan içeren doğal gıdalar tüketmek paça çorbası, tavuk suyu, ve vitamin deposu olan narenciye gibi besinler tüketerek beslenmek iyileşmeyi hızlandırır.

Nasıl daha az hastalanırız?

Özellikle burun tıkanıklığı fazla olan çocuk ve erişkinler hafif bir enfeksiyon ile daha fazla hasta olur. Burun alerjisi, çocuklarda geniz eti, erişkinlerde de burun eti ve burun içerisindeki eğrilikler Üst solunum yolu enfeksiyonlarının daha geç düzelmesine ve daha uzun sürmesine neden olur. Bu kişilerde Üst solunum yolu enfeksiyonları hemen ya akciğere iner veya kulaklara vurur veya sinüzite döner.

Korunmak için neler yapılmalı?

-Hasta kişilerin hastalığını başkasına bulaştırmaması için gayret göstermesi gerekiyor

– Kış mevsimine özgü vitamin deposu olarak bilinen Narenciye ve doğal bağışıklık güçlendiren gıdaların tüketilmesi gerekli

-Eğer hastalığı kapmış isek İlk müdahale burnu açık tutmaya çalışmamız lazım

-Sürekli hasta oluyorsanız bir kulak burun boğaz uzmanına muayene olmanız gerekiyor

-Kış mevsimine uygun giyinmek beslenmek ve uyumak gerekli (İLKHA) 

Bebeklerde dil gelişimi, doğumla başlayan uzun bir serüven olarak karşımıza çıkıyor. Dil gelişimi temelinde göz teması ile başlıyor ve süreç içerisinde ebeveynlerinin takipleriyle sözcük edinimi sağlanıyor.

Bebeklerde dil gelişimde geri kalınması durumunda ise vakit kaybedilmeden uzman yardımı alınması önem taşıyor.

Çocuk Gelişimi Uzmanı Beyza Yalkılıç, bebeklerde ve çocuklarda dil gelişim süreci ile ilgili bilinmesi gerekenler hakkında bilgi verdi. 

Çocuğunuzun gelişim dönemlerini takip edin 

12 ay civarında bebeğin ilk anlamlı kelimelerinin beklendiğini belirten Yalkılıç, “2 yaşına geldiğinde ise en az 50 kelime söylemesi ve iki kelimeli (anne gel, baba aç) cümleler kurması beklenmektedir. 3 yaşına geldiğinde en az 250 kelime söylemesi, bir eylemin başlamasını talep etme, ricada bulunma, yakın zamanda gerçekleşen bir anısından bahsetmesi beklenmektedir. 4 yaşında bir hikâyeden, bir olaydan bahsediyor olması bir duruma yönelik fikrini söylemesi ve kendini ifade ediyor olması beklenmektedir.” denildi.

Yalkılıç, “Dil gelişimini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bunlardan biri pandemi dönemiyle beraber artan sosyal ilişkiden uzak çekirdek aile yapısı ve evde zaman geçirmeyle beraber sıklıkla ekrana maruz kalmaları (televizyon, tablet, telefon) dil gelişimi alanında olumsuzluklara neden olabilmektedir. Özelikle 0-3 yaşta ekran kullanımı olmamalıdır. Erken yaştaki yoğun ekran kullanımı dil gelişimi ve sosyal gelişim alanlarında olumsuzluklara neden olabilmektedir.” ifadelerine yer verdi.

Çocuğunuzla keyifli oyunlar oynayın

Çocuğun dil gelişimini desteklemenin en güzel yolunun oyunlar olduğuna dikkat çeken Yalkılıç, “Özelikle terapi sürecinde ve çocuğun ailesiyle evde geçirdiği zamanlarda gelişimine uygun oyunlarla çocuğa eşlik etmek oldukça önemlidir. Çocuklar dünya bilgisine ebeveynleri aracılığı ile ulaşmaktadır. Ebeveynler olarak çocuğumuzu iyi bir iletişimci haline gelmesi için desteklemeliyiz. Konuşma ise bunun beraberinde gelecektir. Çocuğun dil gelişimini desteklemek üzere yapılandırılmamış ya da yarı yapılandırılmış oyunlar kullanılabilir. Oyunlarda öğretme amacı içinde olmamalıyız. Çocuğunuzun gelişimsel düzeyine göre hangi oyuncaklarla nasıl oyunlar oynanması gerektiği, ebeveynlerin bu süreç içerinde nasıl bir tutum içerisinde bulunması gerektiği uzman tarafından değerlendirilip çocuğa uygun bir program oluşturulmalıdır. Çocuklar özellikle oyun yoluyla çevresinde gördüklerini deneyimlemektedir.” diye konuştu.

Ebeveynler, bu dönemlere dikkat!

Yalkılıç, şunları söyledi:

“Eğer çocuğunuz 1 yaş civarında ilk kelimelerini söylemediyse, 2 yaşına geldiğinde iki kelimelik cümleler kurmuyor, sesleri ve hareketleri taklit etmesini gözlemlemiyorsanız, konuşulanları anlamıyor verdiğiniz yönergeleri yerine getirmiyorsa ve yaşından beklenen düzeyde konuşması yoksa gelişimsel değerlendirme yaptırmak ve gerekli desteği almak için geç kalmayın.

Çevrenizden muhtemel duyabileceğiniz ‘babası da geç konuşmuştu’, ‘erkek çocuklar kızlara göre geç konuşur’, ‘3-4 yaşına gelsin birden konuşur’ gibi söylemlerle karşılaşabilirsiniz, ancak çocuklarımız için vakit çok önemlidir. Bizim için az bir zaman olarak gördüğümüz 3-4 ay çocuklarımızın gelişimi için çok kıymetlidir. Çocuğunuzdaki gelişimsel basamaklardaki farklılığı gördüğünüz andan itibaren gecikmeden destek almayı ihmal etmeyin.” (İLKHA)

Uzmanlar serebral palsi hastalığını doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonrası bireyin beyninde meydana gelen hasar sonucu oluşan, vücut hareketleri ve kas koordinasyonunu etkileyen bir grup kronik bozukluk olarak tanımlıyor.

Serebral palsi etkisinin insandan insana değişebildiğini belirten Uzman Ergoterapist Cahit Burak Çebi, hastalığın yaşamın ilk birkaç yılı içinde görüldüğünü ve ilerleyici olmadığına dikkat çekiyor. Çebi, ergoterapi uygulamalarının serebral palsili bireylerin bağımsız şekilde görevleri gerçekleştirmelerine, ilgi alanlarını sürdürmelerine, kaba ve ince motor becerilerine destek olduğunu ifade ediyor.

“Beyin felci” olarak da bilinen Serebral Palsi hastalığına dikkat çekmek amacıyla her yıl 6 Ekim Dünya  Serebral  Palsi  Farkındalık Günü olarak anılıyor.

Uzman Ergoterapist Cahit Burak Çebi, serebral palsi hastalığı ve ergoterapi uygulamalarının hastalık üzerindeki etkileri ile ilgili bilgiler paylaştı.

Etkisi kişiye göre değişiyor

Çebi, serebral palsinin doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonrası bireyin beyninde meydana gelen hasar sonucu oluşan, vücut hareketleri ve kas koordinasyonunu etkileyen bir grup kronik bozukluk olarak tanımlandığını söyledi ve sözlerine şöyle devam etti:  

Serebral palsi, yaşamın ilk birkaç yılı içinde görülür ve genellikle zamanla daha da kötüye gitmez, ilerleyici değildir. Serebral palsinin etkisi insandan insana değişebilir. Bazılarının belirgin etkileri olmazken, bazı bireyler konuşamaz, hareket aygıtları kullanır veya günlük yaşam aktivitelerinde yardıma ihtiyaç duyabilirler. Günlük yaşam aktivitelerinde sınırlılık yaşayan serebral palsili bireylerde Ergoterapi desteğiyle yaş ve gelişim düzeyine paralel olarak kas gelişimi, duyusal gelişimi, dil gelişimi, iletişim, sosyal ve bilişsel gelişimi için çeşitli aktiviteler organize edilir. Anlamlı ve amaçlı aktivitelerle bireyin günlük yaşam içerisinde bağımsızlığı hedef alınmalıdır.

Bireyin işlev görme becerisine odaklanıyorlar

Ergoterapistlerin günlük işlevlerde serebral palsinin etkilerini anlamaları için danışanlara, ailelere, okul ve işverenler gibi organizasyonlara yardımcı olduklarını ifade eden Çebi, “Ergoterapistler evde, okulda, toplumda ve işte normal günlük aktivitelerde bireyin en yüksek düzeyde işlev görebilme becerisini değerlendirme ve geliştirmeye odaklanırlar. Bu noktadaki amaç kendine bakım, üretkenlik ve bağımsızlığı teşvik etmektir. Ergoterapistler, görevleri yerine getirirken bireyi güç, beceri ve koordinasyon geliştirmeye teşvik edip karar verme, muhakeme etme, problem çözme, hafıza, sıralama, soyut düşünme ve daha fazlasında da yardımcı olurlar.” dedi.  

Ergoterapinin birçok olumlu etkisi var

Çebi, “Ergoterapinin serebral palsili bireylere sağlamış olduğu katkılar ise kaba ve ince motor becerileri desteklemek, diğerleriyle etkileşime geçmek, toplumun bir parçası olmak, işleyen bir rutin geliştirmek, bağımsız şekilde görevleri gerçekleştirmek, kendine bakım aktivitelerini bağımsız bir şekilde yürütmek, zorluklarla ve duygularla başa çıkmak, ilgi alanlarını, hobileri, aktiviteleri sürdürmek olarak sıralanıyor.” ifadelerini kullandı. (İLKHA)

Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Bahadır Baykal konuyla ilgili şu bilgiler verdi:

“Sinüzit, yüz kemiklerinin arasına yerleşmiş içi hava dolu boşlukların – sinüslerin-  iltihabı demektir. Sıklıkla soğuk algınlığı sonrasında gelişir. Alın, ense veya yüzde görülen baş ağrılarına yol açabilir. Koyu yeşil renkli geniz akıntısı, burun tıkanıklığı, koku ve tat alma bozukluğu eşlik edebilir.

Çocuklarda ihtiyaç olmadığı sürece film çektirmeyi önermiyoruz. Elbette küçük çocuklar baş ağrısını doğrudan söyleyemezler ama davranışlarıyla bunu gösterebilirler. Başını tutma, yanaklarını ovalama, saçını çekme gibi alışık olmadığınız mizaç değişikliklerini anne babaların dikkate almaları gerekir. Geniz akıntısını sıklıkla yuttukları için bulantı kusma olabilir, kötü bir ağız kokusu da çoğu zaman mevcuttur.

Sık sık sinüzit geçiriyorsanız burun içinde mutlaka anatomik bir problem vardır. Kemik eğriliği, burun eti büyümesi, polipler sinüzit oluşumunu kolaylaştırır. Alerjisi olanlar ve sigara tiryakileri de risk altındadır. Tabii bunların dışında başka sebepler de olabilir, o zaman spesifik olarak araştırmak gerekebilir kişiyi.

Sinüzite diş implantları da neden olabiliyor. Son yıllarda diş implantların yaygınlaşmasıyla beraber diş kökenli sinüzite daha sık rastlamaya başladık. Üst çeneye implant takılırken sinüs duvarı zedelenebilinir, enfeksiyona meyilli hale gelebilir sinüs boşluğu, şayet bu durumun farkına varılmazsa kişi tekrarlayan sinüzit atakları geçirebilir.

Aslında siz kendiniz bile sinüzit tanısını koyabilirsiniz. 10 günden fazla süren burun akıntınız, baş ağrınız varsa sinüzit olduğunuzu düşünebilirsiniz. Ama doğru tedavi için mutlaka Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanına gitmeniz gerekir. Burun ve sinüsleri açılı endoskoplarla değerlendirmek oldukça mühim. Unutmayın ki, yetersiz tedaviler kronik sinüzite yol açabiliyor, bu durumda cerrahi şart oluyor.

Tedavi için öncelikle antibiyotik tedavisi uyguluyoruz. Ayrıca burun içindeki ödemi ve akıntıyı azaltacak ilaçları da verebiliyoruz, burun içindeki akıntının düzenli temizlenmesi önemli. Sigara dumanından uzak durmak iyileşme süresini kısaltır. İlaç tedavisinden fayda görmeyen ve 12 haftadan uzun süren sinüzit cerrahi müdahaleyi gerektirir. Burun içinde deviasyon, polip ya da konka şişmesi gibi yapısal sorunlarda aynı seansta mutlaka halledilmelidir.

Genellikle genel anestezi altında zaman zaman da lokal anestezi ile  endoskopik sinüzit ameliyatını yapıyoruz. Sinüslerin burna açılan kanallarını tıkayan polipler ve diğer yapısal sorunlar düzeltilerek doğal genişlik sağlanmaktadır. Balon gibi şişirilen bir kateter yardımı ile de ameliyat yapılmaktadır. Uygun vakalarda oldukça yüz güldürücüdür. Hastalar genellikle aynı gün taburcu edilmektedir. İşe dönüş süresi 2-7 gün arasında değişir. Yetersiz tedavinin en önemli komplikasyonu gözle ilgilidir. İltihap göz küresine yayılırsa göz çevresinde ağrı, kızarıklık, şişlik oluşur, eğer bu durum atlanırsa körlüğe kadar gidebilir. Acil ameliyat gerekebilir. Menenjit de ölümcül olabilen bir komplikasyondur. Günümüzde en sık görülen kafa içi komplikasyon ise beyin zarı altında iltihap oluşmasıdır.” (İLKHA)