ÖZGÜR ÖZEL, CUMHURBAŞKANI’NA GREV ERTELEME YETKİSİ VEREN DÜZENLEMENİN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMASI İÇİN KANUN TEKLİFİ VERDİ
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, TBMM Başkanlığı’na; Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda Cumhurbaşkanı’na grev ve lokavtların ertelenmesi yetkisini veren düzenlemenin yürürlükten kaldırılması için kanun teklifi verdi. Teklifin gerekçesinde; “Bu kanun teklifinde Cumhurbaşkanına tanınmış bu yetkinin mevzuattan kaldırılması ve bir tek kişinin kötü niyetli olarak grev ertelemesinin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır” ifadeleri kullanıldı.
CHP Grup Başkanvekili, Manisa Milletvekili Özgür Özel; TBMM Başkanlığı’na Sendikalar ve Toplu İş Sözleşme Kanunu’nda değişiklik öngören bir kanun teklifi verdi. Teklifte; Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 63 maddesinin yürürlükten kaldırılması öngörüldü. Özel, teklifinin gerekçesinde şu değerlendirmeleri yaptı:
“200 BİNE YAKIN İŞÇİNİN GREV HAKKI ELİNDEN ALINMIŞTIR: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 63’üncü maddesi, grev ve lokavtların Cumhurbaşkanınca ertelenebilmesine olanak tanımaktadır. Son olarak 24 Ocak 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6724 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Kocaeli ili Çayırova İlçesinde Schneider Enerji Endüstrisi Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinde Birleşik Metal-İş Sendikası tarafından alınmış olan grev kararı, milli güvenlik bozucu nitelikte görüldüğünden 60 gün süreyle ertelenmiştir. 2022 yılında yine Cumhurbaşkanı Kararıyla Bekaert İzmit Çelik Kord Sanayi’de Birleşik Metal-İş ve Öz Çelik-İş sendikalarının görevleri ertelenmiştir. Özellikle OHAL döneminde bu yasaklama kararı kötü niyetle kullanılmış ve çok sayıda grev ertelenmiştir. Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarı döneminde 20 ayrı grev erteleme kararı verilmiş, 200 bine yakın işçinin grev hakkı elinden alınmıştır.
DEMOKRASİ GÖRÜNTÜSÜ DEĞİL: Grev hakkı, işçilerin insana yakışır ve sürdürülebilir bir yaşam sürmeleri için vazgeçilmez ve en temel işçi haklarındandır. Örgütlenme özgürlüğüne ve grev hakkına iktidardan ve yürütme organından müdahale edilmesi, demokrasiyle bağdaşmamaktadır. Türkiye’de sendikal haklara ve grev hakkına idari kararlarla ya da mevzuat değişiklikleriyle müdahale edilmesi demokrasi görüntüsü değildir. İşçiye düşman, işçi hakkını savunmayan bir siyasi iktidarın yönetiminde, Türkiye’deki işçi sınıfı, gelişmiş demokrasilerde işçilerin on yıllar öncesinde kazandığı hakların bir bölümüne hala sahip değildir. Anayasa Mahkemesi’nin Birleşik Metal-İş’in başvurusu üzerine verdiği ve 20/7/2018 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan kararında da, ‘ilgili kanun maddesinde yer alan terimlerin anlamlarının ikna edici bir gerekçe olmaksızın çok geniş bir şekilde yorumlanması, bütün grevlerin milli güvenliği bozabileceği sonucuna ulaştırabilecek ve Anayasal haklara demokratik toplumda gerekli olmayan ve ölçüsüz müdahalelere yol açabilecektir’ ifadeleri kullanılmış, grev erteleme kararları için ikna edici bir açıklama getirilmediği vurgulanmıştır.
BÜTÜNCÜL BİR MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİNİ GÖZDEN GEÇİRMEK GEREKMEKTEDİR: Türkiye’de işçilerin ve kamu personelinin haklarını elde edebilmeleri ancak ve ancak güçlü sendikalar ve bu sendikaların imzaladığı hakkaniyetli toplu iş sözleşmeleriyle mümkündür. Dolayısıyla çalışma yaşamına yönelik bütüncül bir mevzuat değişikliğini gözden geçirmek gerekmektedir.
YETKİNİN SÜREKLİ VE KÖTÜ NİYETLİ KULLANILMASI…: Ancak, Cumhurbaşkanına tanınmış grev ve lokavt erteleme yetkisi, işçilerin haklarına erişimini engellemektedir. Ayrıca bu yetkinin sürekli ve kötü niyetli kullanılması örgütlenme özgürlüğüne müdahalenin önünü açmaktadır. Tüm bu gerekçelerle, bu kanun teklifinde Cumhurbaşkanına tanınmış bu yetkinin mevzuattan kaldırılması ve bir tek kişinin kötü niyetli olarak grev ertelemesinin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.”
CUMHURBAŞKANI’NIN GREV VE LOKAVT ERTELEME YETKİSİ NEDİR?
Özel’in kanun teklifinde, yürürlükten kaldırılması istenen düzenlemede; “Karar verilmiş veya başlanmış olan kanuni bir grev veya lokavt; genel sağlığı veya millî güvenliği, bozucu nitelikte ise Cumhurbaşkanı bu uyuşmazlıkta grev ve lokavtı altmış gün süre ile erteleyebilir. Erteleme süresi, kararın yayımı tarihinde başlar” hükmü yer alıyor.
