Kategori: Ekonomi

Merkez Bankası, politika faizini artırma kararının ardından kredi kartları harcamalarına uygulanan azami faiz oranlarını da yükseltti. Karar ile yüzde 1,36 olan kredi kartı azami faiz oranı yüzde 1,91’e yükseltildi. Karar daha önce ilan edildiği tarihten de bir ay öne çekildi.

Kredi kartlarına uygulanacak azami faiz oranı her ay Merkez Bankası tarafından ilan edilen ‘referans faiz oranına’ 0,55 puan eklenerek belirleniyor. Resmi Gazete’de yayımlanan Merkez Bankası tebliği ile referans faiz 0,88’den 1,36’ya yükseltildi. Buna göre yüzde 1,36’ya 0,55 puan eklenmesiyle temmuz ayından itibaren kredi kartına uygulanacak azami faiz oranı yüzde 1,91’e yükseltilmiş oldu.

ARTIŞ ORANI BİR AY ÖNE ÇEKİLDİ

Merkez Bankası temmuz ayı için geçerli olan referans faizini aslında daha önce 0,88 olarak ilan etmişti. Yani temmuz ayında kredi kartı azami faiz oranı yüzde 1,36 olarak devam edecekti.

Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’de değişiklik yapılarak, normalde ağustos ayında uygulanması gereken faiz artışı temmuza çekildi.

Tebliğin eski haline göre referans faiz oranı, bankaların mevduata uyguladığı ağırlıklı ortalama akım faiz oranı üzerinden hesaplanan oran ile politika faizinin yüzde 10 artırılmasıyla bulunacak orandan düşük olan dikkate alınarak hesaplanıyor. Bu şekilde belirlenen oran ise her ayın sondan 5’inci iş günü olarak ilan ediliyor.

Yapılan değişiklikle Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısı yapılması halinde, referans oranın toplantının yapıldığı tarihteki güncel veriler çerçevesinde ilan edilmesi hükme bağlandı.

Tebliğe eklenen geçici bir madde ile de referans oran 1-31 Temmuz 2023 tarihleri arasında yüzde 1,36 olarak belirlendi.

Buna göre kredi kartlarına temmuz ayında uygulanacak azami faiz oranı ise yüzde 1,36 olan referans faiz oranına 0,55 eklenmesiyle yüzde 1,91 olacak. 

Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Genel Seçimlerinin ardından başlayan dövizdeki hareketlilik sürüyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) politika faizindeki 650 baz puan artış kararı da dövizin tırmanışını engelleyemedi. Tarihinde ilk kez 25 liranın üzerine çıkan dolar şu sıralar serbest piyasada 25,23’ten işlem görüyor. Euro da 27,40’ı gördü.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önce “faiz sebep, enflasyon sonuç” şeklindeki politikasıyla indirilen politika faizi sonuç vermeyince bu kez artırmaya karar verildi. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu beklentinin altında 650 baz puan indirim yapınca döviz yükseliş yönünde tepki verdi. Seçimlerin ardından başlayan kurlardaki artış hız kazandı, dolar tarihinde ilk kez 25 liranın üzerine çıktı. Türkiye piyasalarının kapalı olduğu saatte uluslararası piyasalarda 25,46 TL’ye kadar yükselen dolar, saat 11.45 sıralarında serbest piyasada 25,23 liradan alıcı bulurken, euro da 27,40’a kadar çıktı.

BİST 100 ENDEKSİ YÜZDE 1,50 ARTTI

Dün Merkez Bankası’nın faiz kararının ardından yüzde yükselen Borsa İstanbul, bugün de yükselişini sürdürüyor. BIST 100 Endeksi, açılışta yüzde 1,50 oranında yükselişle 5509 puanda bulunurken; bankacılık endeksi ise yüzde 1,41 artışla 5059 puanda işlem gördü. 

GRAM ALTIN YENİ ZİRVESİNİ GÖRDÜ

Altının gram fiyatı, dolardaki hızlı yükselişin etkisiyle yeni zirvesini bin 567,50 liraya kadar çıkardı. Ons altın ve dolar/TL’nin değerine göre hesaplanan gram altının fiyatı şu sıralarda, yüzde 1,13’lik kazançla bin 548 liradan satılıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ekonomik güven endeksi, haziran ayında yüzde 2,5 oranında geriledi.

TÜİK, haziran ayı ekonomik güven endeksi verilerini açıkladı. Buna göre, tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen bir bileşik endeks olan ekonomik güven endeksi, mayıs ayında 103,7 iken, haziran ayında yüzde 2,5 oranında azalarak 101,1 değerini aldı.

Ekonomik güven endeksinin alt bileşenlerinden güven endeksi haziranda bir önceki aya göre yüzde 6,5 oranında azalarak 85,1 değerini, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi yüzde 0,6 oranında artarak 105,7, hizmet sektörü güven endeksi yüzde 0,6 oranında artarak 118,1, perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 0,9 oranında artarak 117,7, inşaat sektörü güven endeksi yüzde 3,5 oranında azalarak 88,9 değerinde gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), 26 ay sonra faizi artırdı. Politika faizi 650 baz puan artışla yüzde 15’e çıkarıldı. PPK sonrası yapılan açıklamada; yakın döneme ilişkin göstergelerin enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret ettiği belirtilerek, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin başlamasına karar verildiği belirtildi. Açıklamada, bu çerçevede parasal sıkılaştırmanın gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirileceği bildirildi.

Para Politikası Kurulu, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını belirlemek üzere Merkez Bankası başkanı Hafize Gaye Erkan başkanlığında bugün toplandı. Toplantıya,  kurul üyeleri Taha Çakmak, Mustafa Duman, Elif Haykır Hobikoğlu, Emrah Şener da katıldı. Toplantıda alınan karar saat 14.00’de açıklandı. Açıklamada, “Kurul, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 8,5’ten yüzde 15 düzeyine yükseltilmesine karar vermiştir” denildi.

Toplantıda alınan karara ilişkin yapılan açıklamada, faiz artışının gerektiğinde kademeli olarak yapılacağı mesajı verilerek, şu değerlendirmeler yapıldı:

“KURUL PARASAL SIKILAŞTIRMA SÜRECİNİN BAŞLAMASINA KARAR VERMİŞTİR: Kurul, dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin başlamasına karar vermiştir.

BÜTÜN DÜNYADA MERKEZ BANKALARI ENFLASYONU DÜŞÜRMEYE YÖNELİK TEDBİRLER ALMAKTADIR: Küresel ekonomide enflasyon düşerken, halen uzun dönem ortalamalarının çok üzerinde seyretmektedir. Bu nedenle, bütün dünyada merkez bankaları enflasyonu düşürmeye yönelik tedbirler almaktadır.

YAKIN DÖNEME İLİŞKİN GÖSTERGELER ENFLASYONUN ANA EĞİLİMİNDE YÜKSELİŞE İŞARET ETMEKTEDİR: Ülkemizde, yakın döneme ilişkin göstergeler enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret etmektedir. Bu gelişmede yurtiçi talepteki güçlü seyir, maliyet yönlü baskılar ve hizmet enflasyonundaki katılık belirleyici olmuştur. Kurul, bu unsurlara ek olarak fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın enflasyon üzerinde ilave olumsuz etki yapacağını öngörmektedir.

PARASAL SIKILAŞTIRMA GEREKTİĞİ ZAMANDA GEREKTİĞİ ÖLÇÜDE KADEMELİ OLARAK GÜÇLENDİRELECEKTİR: Kurul politika faizini enflasyonun ana eğiliminin gerilemesini ve orta vadede yüzde 5 hedefine ulaşmasını sağlayacak parasal ve finansal koşulları oluşturacak şekilde belirleyecektir. Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir. Enflasyon ve enflasyon eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.

TCMB, STRATEJİK YATIRIMLARI DESTEKLEMEYE DEVAM EDECEKTİR: Parasal sıkılaştırma sürecinin başlaması ile para politikasının etkinliği artacaktır. Bununla birlikte, fiyat istikrarının sürekliliğini sağlamak hedefiyle, TCMB cari dengeyi iyileştirecek stratejik yatırımları desteklemeye devam edecektir.

Kurul, mevcut mikro ve makro ihtiyati çerçeveyi, piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirecektir. Sadeleşme süreci, etki analizleri yapılarak kademeli olacaktır.

Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.”

Merkez Bankası, politika faizini 650 baz puan artırarak yüzde 15’e çıkardı. Ekonomist Uğur Gürses, “Enflasyonu, bunu patlatana temizletmeye kalkarsanız olacağı bu” yorumunu yaparken iktisatçı Hayri Kozanoğlu, “Hem şiş yandı hem kebap. Yüzde 15, piyasaları tatmin etmez, yabancıları cezbetmez. Buna karşı nas filan da tarihe karıştı” dedi.

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi 26 sonra yükseltti. PPK, Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan başkanlığında bugün yaptığı toplantıda, yüzde 8,5 seviyesindeki politika faizi, 650 baz puan arttırarak yüzde 15’e çıkardı.

Ekonomist ve iktisatçılar, ilk değerlendirmelerini sosyal medya hesaplarında paylaştı. Bazı ekonomist ve iktisatçıların yorumları şöyle:

Uğur Gürses: Enflasyonu, bunu patlatana temizletmeye kalkarsanız olacağı bu. Yetersiz faiz artışına karşılık, sıkılaşmanın devamı için kuvvetli bir işaret de yok: ‘Belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma, gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir.’ Siyasi direktifle iş yapanlar, ‘gerektiği zaman’ı muğlak bırakır, ‘gerekli ölçüyü’ de açık bırakır, gelecek toplantılara da işaret veremez.

Mustafa Sönmez: Dağ fare doğurdu. Yüzde 15 politika faizi. Yüzde 15 ile yetinen PPK’nın durum değerlendirmesi. Bundan ne köy olur ne kasaba. Boşuna Körfez ülkelerine yollanmadı Şimşek. Hem enflasyon yüksek ve yükselmeye devam edecek diyeceksin hem de yüzde 40 enflasyonun 25 puan altında kalacak politika faizi ile top çevireceksin. Sade suya tirit. Saray korkusu baskın. Döviz bakalım ne olacak.

Hayri Kozanoğlu: Hem şiş yandı hem kebap. Yüzde 15, piyasaları tatmin etmez, yabancıları cezbetmez. Buna karşı nas filan da tarihe karıştı. Yabancılar, PPK metninden, duruma hakim, sorunları doğru saptayan bir Merkez Bankası izlenimi edinirler. Ama yoğun giriş yapmak için faizlerin daha da yükselmesini, karışık regülasyonların sadeleştirilmesini beklerler.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan başkanlığındaki ilk Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında, 26 ay sonra ilk kez politika faizini artırdı. Yüzde 8,5 seviyesindeki politika faizi, 650 baz puan arttırılarak yüzde 15’e çıkarıldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Faiz sebep enflasyon sonuç” politikası kapsamında 2021 yılının nisan ayından itibaren politika faizini düşürmeye başlayan Merkez Bankası, yeni Başkan Hafize Gaye Erkan başkanlığındaki ilk PPK toplantısını bugün yaptı.

Toplantıda, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 650 baz puan arttırılarak yüzde 15’e çıkarılması kararı alındı.

ÖNCEKİ FAİZ KARARLARI

Merkez Bankası, politika faizini en son mart 2021’de 200 baz puan artırarak yüzde 19’a çıkarmıştı. Nisan, mayıs, haziran, temmuz ve ağustos aylarındaki toplantılarda ise yeni bir karar alınmadı ve faizler yüzde 19’da sabit tutuldu.

Eylül ayında ise faizler yüzde 19’dan yüzde 18’e çekildi. Ekim ayında politika faizi 200 baz puan indirilerek yüzde 18’den yüzde 16’ya getirildi. Kasım ayında da faiz indirimini sürdüren TCMB, 100 baz puan indirime gitti ve faizleri yüzde 15’e çekti.

Aralık 2021’deki yılın son toplantısında faizlerin 100 baz puan indirilmesiyle birlikte faizler yüzde 14’e düşürülmüş oldu. 2022’nin ocak ve şubat aylarında ise sabit tutma kararı alındı ve faizler yüzde 14’te sabit bırakıldı.

Daha sonraki toplantılarda da faiz indirimini sürdüren Merkez Bankası, politika faizindeki son indirimi 23 Şubat 2023 tarihli PPK toplantısında yaptı. Politika faizini yüzde 9 oranından 50 baz puanlık indirim ile yüzde 8,50’e çekti.

Politika faizindeki son indirimi şubat ayında gerçekleştiren Merkez Bankası Mayıs 2023’teki son toplantısında politika faizini sabit tutarak yüzde 8,5’te bırakmıştı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, imalat sanayi kapasite kullanım oranı haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 0,3 oranında arttı.

Merkez Bankası, haziran ayına ilişkin imalat sanayi kapasite kullanım oranını açıkladı. Haziran ayında imalat sanayinde faaliyet gösteren bin 759 iş yeri tarafından İktisadi Yönelim Anketi’ne verilen yanıtlar toplulaştırılarak değerlendirilmesi sonucu aloşturulan verilere göre, imalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanmı oranı bir önceki aya göre 0,3 puan artarak yüzde 76,6 seviyesinde gerçekleşti.

Mevsimsel etkilerden arındırılmamış kapasite kullanım oranı da bir önceki aya göre 0,8 puan artarak yüzde 76,8 seviyesinde oluştu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, haziran ayında mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi, bir önceki aya göre 0,6 puan artarak 105,7 seviyesinde gerçekleşti.

TCMB, haziran ayına ilişkin İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi’ni açıkladı. İmalat sanayinde faaliyet gösteren bin 759 iş yerinin yanıtlarının ağırlıklandırılıp toplulaştırılmasıyla elde edilen sonuçlara göre, haziran ayında mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi, bir önceki aya göre 0,6 puan artarak 105,7 seviyesinde gerçekleşti.

Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, son üç aydaki toplam sipariş miktarı, genel gidişat, gelecek üç aydaki toplam istihdam ve gelecek üç aydaki üretim hacmine ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, mevcut mamul mal stoku, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, mevcut toplam sipariş miktarı ve sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkiledi.

MEVSİMSELLİKTEN ARINDIRILMAMIŞ REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ 0,1 PUAN GERİLEDİ

Merkez Bankası verilerine göre, mevsimsellikten arındırılmamış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak 108,2 seviyesinde gerçekleşti.

Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi ile iç piyasa sipariş miktarında artış bildirenler lehine olan seyrin bir önceki aya göre güçlendiği, ihracat sipariş miktarında artış bildirenler lehine olan seyrin ise bir önceki aya göre bir miktar zayıfladığı görüldü.

TOPLAM SİPARİŞLER MEVSİM NORMALLERİNİN ALTINDA

Mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında olduğu yönündeki değerlendirmeler ile mevcut mamul mal stokları seviyesinin mevsim normallerinin üstünde olduğu yönündeki değerlendirmelerin bir önceki aya göre güçlendiği saptandı.

Gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi, ihracat sipariş miktarı ve iç piyasa sipariş miktarında bir önceki ayda artış bekleyenler lehine olan seyrin zayıfladığı görüldü. Gelecek 12 aydaki sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin artış yönlü beklentilerin bir önceki aya göre bir miktar zayıfladığı, gelecek üç aydaki istihdama ilişkin artış yönlü beklentilerin ise bir önceki aya göre güçlendiği gözlendi.

SATIŞ FİYATLARININ ARTACAĞI YÖNÜNDEKİ BEKLENTİ GÜÇLENDİ

Ortalama birim maliyetlerde, gelecek üç ayda artış olacağını bekleyenler ile son üç ayda artış olduğunu bildirenler lehine olan seyrin güçlendiği görüldü. Gelecek üç aydaki satış fiyatına ilişkin artış yönlü beklentilerin de güçlendiği gözlendi. Gelecek 12 aylık dönem sonu itibarıyla yıllık üretici fiyatları endeksi (ÜFE) beklentisi bir önceki aya göre 2,5 puan azalarak yüzde 60,3 seviyesinde gerçekleşti.

İçinde bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat konusunda, bir önceki aya kıyasla daha iyimser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 8,7’ye, aynı kaldığını belirtenlerin oranı yüzde 77,3’e yükselirken, daha kötümser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 14,0’a geriledi.