Elazığ’daki meslek örgütü başkanları, 2023 yılından umutlu olmadıklarını belirterek, “Devletimizin ya KDV oranlarını eşitlemesi, bizleri de yüzde 1’e çekmesi veya temel gıdada yine yüzde 8’e çıkarması arzumuz ve isteğimizdir. Doğal gaz fiyatlarının, enerji fiyatlarını düşürülmesi noktasında veya bu noktada esnafa tanınacak bir fırsat olarak veya bir şekilde devletin el atacağı bir destek noktasında, bizler yetkililerden bir çalışma bekliyoruz” açıklamasını yaptı.
Elazığ Lokantacılar ve Tatlıcılar Odası Başkanı Zülfü Tarhan, Elazığ Esnaf ve Sanatkarlar Karma Odası Başkanı Hakan Albayrak ve Elazığ Bakkallar ve Tekel Bayileri Odası Başkanı Cebrail Top, 2003 yılından beklentileri, EYT, asgari ücret ve BAĞKUR primleriyle ilgili açıklama yaptı.
Elazığ Lokantacılar ve Tatlıcılar Oda başkanı Zülfü Tarhan, şunları söyledi:
“KULLANDIĞIMIZ TÜM ÜRÜNLERE FAHİŞ ZAMLAR GELDİ”
”Yaklaşık 2-3 yıldan beri ciddi anlamda daha önce de esnaf kesimi belli dönemlerde ciddi sıkıntılarla karşıya kalıyordu ama bu son 2-3 yılda küçük ölçekli esnaf özellikle çok ciddi anlamda sıkıntılarla karşı karşıya. Bunu ilimiz için düşündüğümüz zaman 2020 yılının başındaki deprem sürecinden sonraki pandemi süreci ve bugünkü ekonomik kriz sürecine kadar ciddi anlamda esnafımız büyük sıkıntılar yaşamıştır. Bu süreci esnafımız hep sancılı, borçlarla bir şekilde bir adım ileriye götürmeye çalışmıştır. Zaten ekonomik anlamda dünyada bir ekonomik sıkıntı var. Biz bunun sancılarını maalesef ülkemizde ve şehrimizde çok fazla yaşıyoruz. Son zamanlarda biliyorsunuz ki bütün bu günlük yaşamımızda kullandığımız ürünlerin hepsine çok fahiş fiyatlarda zam geldi ki esnafımızın da aynı şekilde örneğin, biz lokantacı esnafının işletmelerinde kullandığı peçeteden, havlusuna kadar, yemek yaptığı kabından tutun, yapılan yemeğin sebzesine kadar, baharatına kadar birçok ham maddeye fahiş fiyatlarda zamlar geldi. Tabi bizler bu zamları sattığımız ürünlere tam anlamıyla yansıtamıyoruz. Yansıtmaya çalıştığımız meblağlarda bu sefer de alım gücünde sıkıntı yarattığından dolayı, vatandaşın alım gücü düştüğünden dolayı müşteri kaybına sebebiyet veriyor.
“ELEKTRİK FATURASI 20 BİN LİRA OLMUŞ”
Bunun yanı sıra geçtiğimiz aylarda ticari işletmelerde elektriğe yüzde 50’nin üzerinde bir zam geldi. Eskiden bir esnafın en büyük gider kalemi kirasıydı. Bir esnaf iş yerinde ilk başta kirayı düşünürdü. Kirayı çıkartabiliyorsa, diğer giderlerini bir şekilde gideriyordu ama şu anda elektrik faturaları, kiralarımızın çok çok üzerinde gelmeye başladı. En büyük gider kalemimiz olmaya başladı. Düşünün ki bir işletmenin kirasına bakıyorsunuz 10 bin TL iken aylık normal bir işletmenin elektrik faturası gelmiş 20 bin lira. Yani bu da esnafın sırtına ne kadar büyük bir yük bindiğinin açık göstergesidir. Bunun yanı sıra BAĞ- KUR, SGK primlerinin yüksek olması da esnafı çok zorlayan unsurlardan biri.
“ASGARİ ÜCRETE YAPILAN ZAM BİRÇOK ÜRÜNE ZAMMI BERABERİNDE GETİRDİ”
Biliyorsunuz ki asgari ücrete zam yapıldı. Evet yapılan zamlar çalışanlar açısından baktığımız zaman sevindirici ama fotoğrafın diğer tarafından baktığımız zaman bu asgari ücrete yapılan zamlar vatandaş nezdinde de sıkıntı olacak çünkü işçi çalıştıran fabrikalar, işletmeler bu açığı kapatmak için ürünlerine zam yapacaklar ve yine değişen bir şey olmayacak. Tabi bu yapılan asgari ücretteki zamlar bizim sektörümüz için de yine sıkıntı oluşturmaya başladı çünkü artık ustalar, çalışanlar, komisi ve diğer elemanlar, asgari ücretin belki de üzerinde bir rakam isteyecekler çalışmak için. Şimdi bu ekonomik sıkıntıda girdilerin çok yükseldiği, müşteri sirkülasyonumuzun düştüğü ve vatandaşın alım gücünün düştüğü bir süreçte bir de asgari ücrete zam geldiği için çalışan personel maaşlarının da zamlanması, yine esnafımıza ciddi bir külfet oluşturmakta.
“YÜZDE 7’LİK VERGİYİ CEPLERİNDEN ÖDÜYORLAR”
Bunun yanı sıra bir diğer sıkıntımız bizim sektörümüz için konuşuyorum; biliyorsunuz temel gıda fiyatlarında yüzde 1 KDV indirimine gidildi. Fiyatlara KDV indiriminden dolayı yansısın diye ama maalesef bu fiyatlar raflara yansımadığı gibi yine bizim özellikle yeme içme sektörüne bir kambur olarak sırtımızda kaldı. Çünkü aldığımız temel gıda bizim işimiz yemek olduğu için, temel gıda ürünleri kullanıyoruz. Aldığımız temel gıda ürünlerinin yüzde 1 KDV ile iş yerimize girişi var. Bizim çıkışımız ise yüzde 8. Dolayısıyla aradaki yüzde 7’lik fark vergi olarak bizim esnafımızın cebinden çıkmaktadır. Bu noktada da devletimizin ya KDV oranlarını eşitlemesi bizleri de yüzde 1’e çekmesi veya temel gıdada yine yüzde 8’e çıkarması arzumuz ve isteğimizdir. Belirttiğimiz bu tür sıkıntıların giderilmesi, doğal gaz fiyatlarının, enerji fiyatlarını düşürülmesi noktasında veya bu noktada esnafa tanınacak bir fırsat olarak veya bir şekilde devletin el atacağı bir destek noktasında, bizler yetkililerden bir çalışma bekliyoruz.”
“ESNAF TİCARETİNİ DÖNDÜREMİYOR”
Elazığ Esnaf ve Sanatkarlar Karma Odası Başkanı Hakan Albayrak ise şu ifadelere yer verdi:
“Küçük esnaf zaten satış yapamıyordu, işleri durgundu. Bugün işleri durgun olan bir adam 8 bin 500 lira asgari ücret, 3 bin TL sigorta, onun yemesi, içmesi, tazminatı. Yani 15 bin liraya bir adam bize mal oluyor. Bizim iş yapabilmemiz lazım ki bunu ödeyelim. Biz iş yapamadığımız zaman ne olacak? Biz bunu ödeyemeyeceğiz, bunu da işten çıkaracağız. Biz de bunun olmamasını istiyoruz. Mesela bir asgari ücrete zam gelmesinde bir sorun yok. Niye çünkü hayat şartları çok yüksek. Bugün 8 bin 500 TL’ye geçinmek çok zor ama tabi burada ticaretin dönmesi lazım, esnafların iş yapabilmesi lazım. Biz hükümetimizden, esnaflarımız nasıl iş yapabilir, esnaflarımızın işleri nasıl açılabilir bu konuda çalışmalar yapmasını istiyoruz. Tabi biz bunu her zaman söylüyoruz, esnaf kredi istemiyor, esnaf başka bir şey istemiyor. Esnaf sadece piyasaların canlanmasını istiyor. Piyasalar canlanırsa ne olur? Esnaf kazanır. Esnaf da kazanırsa işçisini çıkarmaz, gereğini yapar. Biz de buna inanıyoruz. İnşallah ocaktan ve şubattan sonra bir şeyler olacaktır.
“BİR PERSONELİN MALİYETİ 15- 20 BİN LİRAYA ÇIKTI”
Bugün adam fabrikada bin tane eleman çalıştırıyor diyelim ki yağ üretiyor. Bu adama örnek verelim; bir elemanın maliyeti 6-7-8 bin liraydı. Bugün 15 bin-20 bin TL oldu. Bu adamın masrafını çıkartabilmek için ürettiği ürünün üzerine koyacak. Buraya geldiği zaman buradaki esnaf da ona göre satacak ki, o da çalıştırdığı adamın maaşını verebilirsin. Dükkânın kirasını ödeyebilsin. Bugün dükkan kiralarına yüzde 50 -100 zam gelmiş. Her şeye yüzde 50-100 zam gelmiş. E bu nasıl dönecek? Yani bugün örnek veriyorum bir fabrikada bir yağı 50 TL’ye mal ediyorduysa, şu anda 50 TL’ye mal edemez. Bugün en aşağı 65 TL’ye mal edecek. Ne olacak, fiyatlara yansıyacak. Biz de o yüzden dedik ki, piyasaların canlı olmasını istiyoruz. Piyasalar canlanırsa inşallah bu sıkıntılar giderilir.”
”2023’Ü UMUTLU GÖRMÜYORUZ”
Elazığ Bakkallar ve Tekel Bayileri Oda Başkanı Cebrail Top da şunları söyledi:
“Asgari ücretten ücrete gelen zam sonrası bütün ürünlere zamlar kapıda bekleniyor. Özellikle bizim gıda sektöründe olsun, tekel ürünlerinde olsun şu anda kısıtlamalara gitmişler. Şu an raflarımızda ve esnaflarımızda ürün yok. Tedarik zincirleri de ürün vermediği gibi zamların geleceği belli. Bir de asgari ücreti devletin cebinden çıkan bir şey yok. Şu anda odalarımız da kendilerini döndüremediği gibi biz işletmelerimizde eleman çıkartmak durumunda kalıyoruz. Dediğimiz gibi BAĞ- KUR primleri, SGK primleri… Zaten zor bir dönemden geçiyoruz, depremdi, pandemiydi şimdi de ekonomik kriz. 2023’ü umutlu görmüyoruz. Bu konuda inşallah tabii ki özellikle bu EYT’nin bizi de kapsama almasını çok arzu ediyoruz. Bizler oda başkanları olarak Türkiye genelinde örgütlenip, bizi de bu yasanın içerisine koymasını talep ediyoruz.”
Bir yanıt yazın